Przechowywanie zbóż jest powiązane z wieloma problemami, których często nie uwzględniają zwykli jego konsumenci. Jednym z nich jest obecność szkodników zbożowych, które pojawiają się nie tylko w naszych kuchniach, ale również w dużych magazynach żywności i zbóż. Aby uniknąć tego problemu, ważne jest zrozumienie przyczyn tego zjawiska oraz jak rozpoznać określony rodzaj owada. Świadomość potencjalnych strat związanych z obecnością szkodników zbożowych także może pomóc w ich zwalczaniu.
SZKODNIKI ZBOŻA – DLACZEGO NALEŻY JE ZWALCZAĆ?
Warto zastanowić się, dlaczego szkodniki zboża są problemem i jakie straty mogą z nimi być związane. Większość gatunków tych szkodników jest doskonale przystosowana do życia w zamkniętych pomieszczeniach i żyje ukrytym trybem życia, dlatego ich obecność jest często odkrywana późno. Główne straty, które powodują, to:
- utrata masy ziarna,
- pogorszenie jakości ziarna,
- zanieczyszczenie ziarna odchodami, wylinkami i martwymi szkodnikami,
- możliwość przenoszenia bakterii i grzybów,
- przyczynianie się do pleśnienia, wilgotnienia i zagrzewania ziarna.
Braki reakcji na pojawienie się szkodników zbożowych może skutkować uszkodzeniem znacznej części magazynowanych zbiorów. Ziarno o słabej jakości, zanieczyszczone i pleśniejące nie jest przeznaczone do sprzedaży i konsumpcji.
Następnie, należy dokładnie przetrząsnąć ziarno, szukając śladów żerowania, takich jak:
- otworki w ziarnie,
- ślady skóry i wylinków,
- odchody i martwe osobniki.
Jeśli uda się znaleźć ślady szkodników, następnym krokiem jest prawidłowe ich zidentyfikowanie, aby móc dobrać odpowiednie środki do ich zwalczania.
Podsumowując, szkodniki zbóż to poważny problem w przechowywaniu ziarna. Warto zdawać sobie sprawę z potencjalnych strat, jakie może przynieść ich obecność oraz dobrze przygotować się do ich wykrywania i zwalczania. Wczesne rozpoznanie i szybka reakcja pozwolą na skuteczne pozbycie się szkodników i zachowanie jakości magazynowanego ziarna.
ROZPOZNANIE SZKODNIKÓW ZIARNA ZBÓŻ
- Nazwa: Wołek zbożowy
Wielkość: 2–5 mm długości
Wygląd: czarny lub jasnobrązowy chrząszcz z głową wydłużoną w ryjek i gryzącym aparatem zębowym
Opis: najgroźniejszy rodzaj szkodnika zbożowego; może rozwijać się przez cały rok; larwy atakują ziarna pszenicy, owsa, żyta, ryżu, jęczmienia i kukurydzy, a także produkty mączne takie jak pieczywo, makarony, sucharki; żerują wewnątrz ziarna, wygryzając w nim komorę; larwy mają rozmiary 2–3 mm, są beznogie, białe i miękkie.
- Nazwa: Mklik mączny
Wielkość: rozpiętość skrzydeł – ok. 25 mm
Wygląd: przypomina niewielkiego motyla o szarych, wydłużonych skrzydłach i czarnym rysunku; barwa: od brunatno-białej do żółto-szarej
Opis: gąsienice osiągają długość 15 mm; okres zimowy spędzają w kokonach na ścianach, podporach budynku czy też w opakowaniach, na wiosnę pojawiają się dorosłe osobniki; zanieczyszczają ziarna odchodami i wylinkami; atakują ziarna i produkty pochodzenia roślinnego.
- Nazwa: Mól ziarniak
Wielkość: 6–8 mm długości
Wygląd: motyl o srebrzystoszarych skrzydłach umiejscowionych wzdłuż podłużnego korpusu, pokryty drobnymi włoskami, barwa: brudno-szaro-żółta
Opis: aktywne w nocy; formują ziarna zbóż w bryłki osiągające nawet 10 cm; gąsienice osiągają długość do 10 mm; atakują głównie żyto, ale także nasiona roślin strączkowych, suszone grzyby i owoce.
- Nazwa: Trojszyk ulec
Wielkość: 3–4 mm długości
Wygląd: chrząszcz o spłaszczonym, lekko owalnym i wydłużonym korpusie; barwa: rdzawa lub rdzawo-brunatna
Opis: unikają światła i są wrażliwe na niskie temperatury; najczęściej żerują w górnej warstwie produktów; larwy są wydłużone i mają żółtawy kolor; zanieczyszczone ziarna zmieniają kolor i wydzielają nieprzyjemny zapach.
- Nazwa: Omacnica spichrzanka
Wielkość: rozpiętość skrzydeł – ok. 7–18 mm
Wygląd: charakterystycznie ubarwiony motyl o skrzydłach koloru żółto-szarego u nasady i ceglastego lub ciemnoczerwonego w tylnej części, z poprzecznymi szaro-niebieskimi paskami
Opis: larwy osiągają długość 12 mm; przestają się rozwijać w temperaturze poniżej 11°C; zaatakowane ziarna są zawilgocone i zanieczyszczone.
- Nazwa: Pustosz kradnik
Wielkość: do 3 mm długości
Wygląd: chrząszcz ze skrzydłami pokrytymi białymi włoskami ułożonymi w poprzeczne paski, wyposażony w długie odnóża i czułki, pozbawiony oczu; barwa: brązowa
Opis: prowadzi nocny tryb życia, po dotknięciu udaje martwego; larwy osiągają rozmiary ok. 5 mm, są kremowo-żółte i silnie pomarszczone.
SZKODNIKI ZBÓŻ – NAJCZĘSTSZE METODY ZWALCZANIA
Mklik mączny, omacnica spichrzanka czy wołek zbożowy to oczywiście tylko niektóre ze wszystkich rodzajów szkodników zbóż. Pojawiają się jednak w niniejszym poradniku ze względu na statystyczną częstotliwość występowania oraz szkodliwość żerowania. Najczęstsze metody zwalczania szkodników magazynowych, a także zapobiegania ich występowania to te wykorzystujące:
- świeże powietrze,
- niską temperaturę,
- niską wilgotność,
- środki chemiczne.
W wielu przypadkach metody mechaniczne mogą zawodzić, a zastosowanie odpowiednich preparatów chemicznych może okazać się jedynym rozwiązaniem godnym uwagi. Dezynsekcja magazynów statystycznie jest najskuteczniejsza, kiedy jest przeprowadzana przez fachowców, którzy wiedzą, jak dobrać preparaty do rodzaju szkodników, a także wielkości inwazji. Fumigacja zboża przeprowadzana jest przy użyciu środków chemicznych, które przyjmują postać gazu. Gazowanie zboża w silosach i magazynach, które zostanie przeprowadzone odpowiednio szybko, pozwala zapobiec stratom spowodowanym przez szkodniki żerujące na zbożu. Trafne zdiagnozowanie problemu na czas może uchronić cię przed szkodami na dużą skalę. Dlatego też, jeśli podejrzewasz, że w twoich magazynach pojawiły się robaki zbożowe, nie zwlekaj, skontaktuj się z nami!
